Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Charles Baudelaire, Kwiaty zła
 
Charles Baudelaire, Kwiaty zła, Do czytelnika

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

Kwiaty zła Charles'a Baudelaire'a to najbardziej znane dzieło francuskiego poety zgłębiającego mroki ludzkiej psychiki. Wydany w 1857 roku w Paryżu tomik poetycki — będący sztandarem podniesionym w kilkadziesiąt lat później przez modernistów i przedstawicieli Młodej Polski — jest jedną z proponowanych lektur spośród utworów poetyckich romantycznej literatury europejskiej dla szkół ponadpodstawowych. Ebook Kwiaty zła został specjalnie opracowany z myślą o uczennicach i uczniach, zawiera przypisy wyjaśniające oraz motywy.

Charles Baudelaire w zaskakujący sposób potrafił wydobyć piękno z rzeczy niepięknych, wręcz uosabiających zło i brzydotę. Sięgając śmiało po tematykę erotyczną czy elementy fantastyczne, poddaje pogłębionej refleksji sytuacje codzienne, a nawet banalne — i dzięki tym gestom jego poezja nabiera wielowymiarowości.

Baulelaire'owski podmiot liryczny daje wyraz dręczącej nudzie, rozczarowaniu i śmiertelnemu znużeniu światem oraz jego sprawami. Dla określenia tego stanu poeta pożyczył słowa rodem z Wysp Brytyjskich, by znacznie i trwale rozszerzyć jego znaczenie: odkąd wiersz Spleen znalazł się w bukiecie Kwiatów zła, sam termin oznacza znacznie więcej niż jesienną melancholię. Przed udręką świata (bo spleen to także romantyczny Weltschmerz) nieszczęsna jednostka ludzka szuka rozpaczliwie ucieczki. Sposobem na nią może być m.in. miłość (im egzotyczniejsza, tym lepiej), szukanie przygód, podróże w narkotyczne światy, a także zanurzenie w poezji i świecie sztuki w ogóle.

Tomik Kwiaty zła uznaje się za prekursorski dla poezji dekadenckiej: przepełnionej niewiarą w postęp, w samego siebie, w świat. Przez swoją wizję miłości, śmierci i zła Baudelaire otrzymał przydomek „Dantego współczesności”. Baudelaire zawarł w strofach Kwiatów zła część samego siebie, zagubionego i poszukującego sensu życia — jego wiersze w pewnym stopniu są opowieścią, w której bohater dystansuje się, mentalnie oddala od marnej, przynoszącej jedynie ból lub rozgoryczenie rzeczywistości, zagłębiając się w doznaniach pod wpływem narkotyków czy przyjemnościach związanych z cielesnością. W Kwiatach zła poruszonych zostało wiele istotnych kwestii filozoficznych, m.in. grzechu i kary, Boga, szatana, cierpienia, dobra i zła, ale na pierwszy plan wysuwają się jako tematy miłość i śmierć. Lektura Kwiatów zła skłania do refleksji nad sensem życia i jego najistotniejszymi problemami.

W oryginale zbiór Kwiaty zła dzieli się na sześć tematycznych części: Spleen i ideał, Obrazy paryskie, Wino, Kwiaty zła, Bunt, Śmierć. Tuż po wydaniu tomiku autor został pozwany do sądu z powodu skandalicznej, zbyt śmiałej i budzącej oburzenie tematyki wierszy. Obrazę obyczajów udowodniono trzynastu utworom ze stu tworzących cały zbiór; ostatecznie Baudelaire musiał zapłacić grzywnę i usunąć sześć wierszy (dopiero w trzecim, pośmiertnym wydaniu włączono je ponownie w całość tomu).

Na język polski wybrane wiersze z tomu Kwiaty zła przetłumaczyli Antoni Lange — zaliczany do pierwszego pokolenia poetów Młodej Polski pisarz, tłumacz, filozof, krytyk literacki, prekursor literatury fantastycznonaukowej, kolażu i imagizmu, nazywany „mistrzem poezji refleksyjnej” — i Zofia Trzeszczkowska — poetka i tłumaczka, która ukrywała swoją płeć, pisząc pod pseudonimem literackim Adam M-ski, odcinając się od środowiska literackiego, a komunikując się z redakcjami jedynie poprzez korespondencję listową.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

Charles Baudelaire
fot. Étienne Carjat (1828–1906), domena publiczna

Charles Baudelaire

Ur.
9 kwietnia 1821 r. w Paryżu
Zm.
31 sierpnia 1867 r. w Paryżu
Najważniejsze dzieła:
(zbiory wierszy) Kwiaty zła (1857), Sztuczne raje (1860), Paryski spleen (1864); (zbiory pism estetycznych) Salon 1845, Salon 1846, Malarz życia nowoczesnego (1863), Sztuka romantyczna (1868); Moje obnażone serce (1897)

Francuski poeta i krytyk sztuki, jedna z najbardziej wpływowych postaci literatury XIX w. Zaliczany do grona tzw. ,,poetów przeklętych". Ostatni romantyk (wyprowadził własne wnioski z wielowątkowego dorobku tej epoki), był jednocześnie zwolennikiem metody realistycznej w literaturze. Bliskie sobie tematy i idee odnajdowali w jego twórczości parnasiści („sztuka dla sztuki”, „piękno nie jest użyteczne”), wyznawcy dekadentyzmu (ból istnienia), symboliści, surrealiści czy przedstawiciele modernizmu katolickiego; w jego dorobku za równie istotne jak utwory własne uważa się przekłady wierszy Edgara Allana Poego.
W 1841odbył podróż morską odwiedzając wyspy Mauritius i Reunion oraz (być może) Indie, co jako doświadczenie egzotyki wpłynęło na jego wyobraźnię poetycką. Od 1842 r. przez dwadzieścia lat był związany z pół-Francuską, pół-Afrykanką urodzoną na Haiti Jeanne Duval, aktorką i tancerką, której poświęcił wiele ze swoich najsłynniejszych wierszy (m.in. Padlina, Do Kreolki, Sed non satiata, Zapach egzotyczny, Tańcząca żmija). Jej portret w półleżącej pozie stworzył w 1862 r. Manet. Pierwsze publikacje Baudelaire'a dotyczyły malarstwa (zbiory Salon 1845 i Salon 1846) i również później zajmował się on krytyką sztuk plastycznych (w 1855r. wydał kolejny tom szkiców), a jego artykuły poświęcone Delacroix, Ingresowi czy Manetowi (Malarz życia współczesnego) należą do kanonicznych tekstów teoretycznych o sztuce. Choć nie zajmował się muzyką, był pierwszym, który docenił dzieło Wagnera.
W 1848 r. Baudelaire włączył się aktywnie w rewolucję Wiosny Ludów – o epizodzie tym zadecydowały nie tyle poglądy polityczne, ile poryw ducha i osobista niechęć do ojczyma, Jacques'a Aupicka, generała armii francuskiej. Nie najlepiej czuł się w rzeczywistości ustanowionego po upadku rewolty burżuazyjno-konserwatywnego ładu II Cesarstwa; niemal jako osobistą tragedię przeżył zarządzoną przez Napoleona III przebudowę Paryża, w wyniku której wyburzono wiele ze starej, średniowiecznej zabudowy miasta. Z powodu wydanego w 1857 r. tomu poezji Kwiaty zła autor został oskarżony o obrazę moralności, skazany na grzywnę i zmuszony do usunięcia niektórych utworów (pełne wydanie ukazało się dopiero w 1913 r.).
Baudelaire obracał się w kręgu najwybitniejszych twórców epoki, takich jak Balzac, Nerval, Flaubert czy Gautier. Zostawił też wiele artykułów (pisanych często na zamówienie do gazet) o współczesnych mu twórcach literatury oraz żywych portretów kolegów po piórze w pamiętnikach Moje serce obnażone czy wydanych pośmiertnie Dziennikach poufnych. Przy tej okazji formułował swój własny system filozoficzno-estetyczny. Pierwsze, powierzchowne wrażenie każe uznać, że Baudelaire epatuje obrazami wszystkiego, co budzi obrzydzenie oraz śmiałą erotyką. Jednak nie zajmował się on obrazoburstwem dla niego samego, ale uznając, że „świat jest słownikiem hieroglifów”, uważał, że należy dostrzec i zinterpretować wszelkie przejawy rzeczywistości, co pozwoli dosięgnąć piękna będącego absolutem istniejącego poza światem; jego teoria estetyczna naznaczona była mistycyzmem w duchu Swedenborga i platońskim idealizmem. Pierwszy tom jego wierszy charakteryzuje klasyczna forma, w którą wlana została nie poruszana dotąd tematyka, natomiast Paryski spleen jako zbiór poematów prozą stanowi krok w kierunku poezji nowoczesnej. Powszechnie uważa się, że Baudelaire zmarł na syfilis, podobnie jak jego wieloletnia kochanka, był też uzależniony od laudanum i przypuszczalnie od opium, nadużywał alkoholu, przez lata pędził życie kloszarda. W 1866 r. podczas pobytu w Belgii doznał wylewu krwi do mózgu i został częściowo sparaliżowany. Rok później zmarł w klinice w Paryżu i został pochowany na cmentarzu Montparnasse. Wydaniem pozostałych po nim pism zajęła się owdowiała powtórnie matka.

Motywy występujące w tym utworze Wszystkie motywy